Dużą popularnością w Częstochowie cieszy się nieodpłatna pomoc prawna. Tylko w tym roku udzielono ponad 3700 porad.
Od 7 lat w Częstochowie funkcjonuje finansowany ze środków publicznych system nieodpłatnej pomocy prawnej, świadczonej w punktach utworzonych w tym celu przez prezydenta miasta. Porady prowadzone są przez adwokatów, radców prawnych oraz specjalistów zatrudnionych przez organizacje pozarządowe. Celem jest zagwarantowanie dostępu do podstawowych usług prawniczych mieszkankom i mieszkańcom, którzy z uwagi na swój status materialny bądź sytuację życiową nie mają możliwości uzyskania profesjonalnej pomocy prawnej na etapie przedsądowym.
W ramach ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej można uzyskać informacje o obowiązującym stanie prawnym, przysługujących nam uprawnieniach czy spoczywających na nas obowiązkach. Usługi obejmują również wskazanie rozwiązania problemu prawnego oraz sporządzenie projektu pisma w postępowaniu przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowo-administracyjnym. W ramach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego możemy liczyć na udzielone jasno i zrozumiale porady – np. dotyczące załatwienia czynności urzędowych lub rozwiązania życiowych problemów (choćby w zakresie spłaty kredytów lub wyjścia ze spirali zadłużenia).
W częstochowskich punktach można przeprowadzić również nieodpłatną mediację na etapie przedsądowym. W 2022 roku zorganizowano też dwa specjalistyczne dyżury z zakresu praw przebywających w Polsce cudzoziemców – pomoc była oferowana w języku angielskim lub przy wsparciu tłumacza języka ukraińskiego.
Termin porady w danym punkcie ustala się telefonicznie (tel. 34 37 07 201) lub mejlowo (npp@czestochowa.pl). Usługi pomocowe są udzielane według kolejności zgłoszeń na dyżurach, które trwają 4 godziny dziennie, przez 5 dni w tygodniu.
Do 15 grudnia na terenie Częstochowy udzielono ponad 3700 porad. Oznacza to, że w bieżącym roku pomoc uzyskało już więcej osób niż w latach pandemii – 2020 i 2021 – kiedy udzielono odpowiednio 2943 i 3223 porad.
W Częstochowie spełniane są wysokie standardy udzielanej pomocy, a świadczą o tym wypełnianie przez beneficjentów ankiety. Wynika z nich, że interesanci są zadowoleni z jakości porad. Ankietowani potwierdzili, że spotkali się z życzliwym przyjęciem w umówionym terminie, informacje przekazano im w sposób zrozumiały, poinformowano ich też, jakie dalsze kroki mogą podjąć w celu rozwiązania swojego problemu prawnego. Pozytywnie została również oceniona lokalizacja i oznakowanie punktów – najchętniej odwiedzanymi były te w Urzędzie Miasta przy ul. Nowowiejskiego 26 oraz przy ul. Śląskiej 11/13.
W ramach systemu odbywa się także edukacja prawna. W tym roku organizacja pozarządowa, która prowadzi nieodpłatną pomoc prawną i świadczy nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, przeprowadziła wykłady na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza m.in. dla uchodźczyń i uchodźców. Drukowane są ulotki; nagrywane są też materiały video publikowane w portalach społecznościach – dotyczą tematyki, z którą do częstochowskich punktów ludzie zgłaszają się najczęściej.
W mijającym, 2022 roku, działających w naszym mieście punktów było 9. Ministerstwo Sprawiedliwości zdecydowało, że w kolejnym roku będzie ich 8 – w tym 6 nieodpłatnej pomocy prawnej oraz 2 nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Obecnie trwa zawieranie umów z adwokatami i radcami wskazanymi przez Okręgową Radę Adwokacką w Częstochowie oraz Okręgową Izbą Radców Prawnych w Opolu. Ponadto zawierana jest umowa z Terenowym Komitetem Ochrony Praw Dziecka, który wygrał otwarty konkurs ofert na prowadzenie dwóch punktów nieodpłatnej pomocy prawnej oraz dwóch punktów poradnictwa obywatelskiego.
