Częstochowscy radni podczas czwartkowej sesji skierowali apel do rządu RP w sprawie przyjęcia rozwiązań ustawowych dotyczących interwencyjnego umieszczenia dzieci w pieczy zastępczej.
Interwencja Rady Miasta to odpowiedź na gwałtowny wzrost liczby dzieci umieszczanych w środowiskach zastępczych, trudne położenie pracowników i rodzin sprawujących pieczę zastępczą oraz niespójne przepisy dotyczące tej sprawy. Chodzi o to, by rząd przyspieszył prace legislacyjne i wprowadził zaproponowane zmiany.
Radni apelują o:
- zmianę przepisów Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 r. z późn. zm. (Dz.U. z 2023 r. poz.1426, 1429), tak, aby art. 103 oraz art.95 ust. 1 pozostawały w spójności – jednoznacznie wskazywały, iż zadaniem placówki opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego jest doraźna opieka nad dzieckiem od 10 roku życia, w czasie trwania sytuacji kryzysowej, w szczególności, że placówka jest obowiązana przyjąć dziecko w przypadkach wymagających natychmiastowego zapewnienia dziecku opieki,
- podjęcie działań na rzecz rodzicielstwa zastępczego, które przyniosą pożądane rezultaty tj. zwiększenie liczby rodzin zastępczych zawodowych czy Rodzinnych Domów Dziecka,
- rozważenie utworzenia miejsc interwencyjnych przy funkcjonujących rodzinach zastępczych zawodowych wraz z objęciem ich odpowiednim i adekwatnym wsparciem finansowym.
Jak czytamy w uchwale, analiza danych urzędów wojewódzkich wskazuje, że w całym kraju występuje niedobór miejsc zarówno w pieczy rodzinnej, jak i instytucjonalnej. Mówi się o kryzysie pieczy zastępczej w Polsce. Sytuacja kryzysowa w zakresie niewystarczającego wzrostu liczby rodzin zastępczych wynika między innymi z faktu gwałtownego wzrostu liczby dzieci kierowanych do środowisk zastępczych (rok 2022 – 73 400 dzieci, rok 2023 – 75 903 dzieci, na dzień 30.06. 2024 r.- 7 043 dzieci).
Program deinstytucjonalizacji zakłada, że każde dziecko poniżej 10. roku życia, w sytuacjach zagrożenia jego życia i zdrowia powinno znaleźć schronienie w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka. Wskazane powyżej dane wprost pokazują, że występuje wiele sytuacji, w których istnieje konieczność natychmiastowego zabezpieczenia dziecka (w trybie interwencyjnym wydano postanowienie o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej), a brak jest wolnych miejsc w rodzinach zastępczych. W ww. sytuacji dziecko musi być alternatywnie, tymczasowo umieszczane np. w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Placówki te nie są przygotowane ani dostosowane do przyjmowania małych dzieci, szczególnie w wieku 0-3 lat.
Co więcej, obowiązujący art. 103 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wskazuje, iż zadaniem placówki opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego jest doraźna opieka nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kryzysowej, w szczególności zaś placówka jest obowiązana przyjąć dziecko w przypadkach wymagających natychmiastowego zapewnienia dziecku opieki. Art. 95 ust. 1 zakazuje natomiast umieszczania dzieci do 10. roku życia w placówce opiekuńczo-wychowawczej powyższego typu.
Kolejnym problemem jest brak kandydatów gotowych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego. Wyraźną alternatywą byłoby utworzenie miejsc interwencyjnych przy funkcjonujących rodzinach zastępczych zawodowych, przy objęciu ich odpowiednim i adekwatnym wsparciem finansowym.
Obowiązujące akty prawne bezwzględnie nakazują zapewnianie dzieciom bezpieczeństwa, jednak brak jest realnych rozwiązań, które pozwolą bez przewlekłości na umieszczenie dzieci w pieczy, aby nie przebywało ono dłużej w środowisku osób dopuszczających się jego krzywdzenia.
fot. Łukasz Kolewiński/UM
